Utalii Tata

Utalii wa Utamaduni Wilayani Kwetu

Kwa miaka na miaka nimekuwa nikiongelea masuala ya utamaduni na utandawazi pia utamaduni na utalii au utili wa utamaduni.  Nimewahi kuhusisha vitabu na utalii. Nimesema kuwa watalii wengi kutoka huku ughaibuni, kama vile Marekani, hupenda kusoma vitabu, na sisi tutahitaji kuwa na maduka ya vitabu.

Napenda kujielekeza wilayani kwetu: wilaya ya Mbinga, lakini Nyasa pia. Tunatakiwa kuandika vitabu kuhusu historia, utamaduni, na mambo mengine ya kwetu. Watalii wakija, wakute maduka ya vitabu, vitabu kuhusu historia ya miji kama Mbambabay, Liuli, Lituhi, Mbinga, Kigonsera na kadhalika pia taasisi kama hospitali ya Litembo. Wakute vitabu kuhusu vivutio kama jiwe la Mbuji.

Tuwe na hifadhi ya vitu mbali mbali vya kitamaduni, kama vile mitumbwi, nyavu za kuvulia samaki, ala za muziki, kama vile ngoma, "ngwaja," "sekatela," "mapenenga," na "nkwendakwenda." Katika jumba la hifadhi, ziwepo video za ngoma, na masimulizi ya hadithi. Ziwepo picha za vivutio na watu mbali mbali wakiwa katika shughuli kama kulima, uvuvi, kusuka vikapu, kufinyanga vyungu,  na kadhalika.

Watalii watafurahi kuangalia ngoma na vivutio, lakini wakipata vitabu, watajielimisha kuhusu waliyoyaona. Vitabu vinawezesha elimu endelevu. Kwa njia ya vitabu hivi, tutauelimisha ulimwengu. Vijana wetu nao wataelimika kwa kusoma vitabu hivi.  

Utalii na Utamaduni

Mhadhara Wangu wa Kwanza Kwa Zoom

Tarehe 28 mwezi huu, nilitoa mhadhara kwa wanachuo wa chuoni St. Olaf na wasikilizaji walikuwa Mankato. Mada ilikuwa Understanding Each Other: Brothers and Sisters From Two Continents.

Nimeshahutubia wanachuo wa South Central College mara kadhaa, na ninafurahi kuwa wanaendelea kuwa na hamu ya kunisikiliza, kama inavyoelezwa hapa. Kivutio kimojawapo ni kitabu changu

Hii tarehe 28 ilikuwa ni mara yangu ya kwanza kuhutubia kwa kutumia Zoom. Changamoto ya kuhutubia bila kuiona hadhira kiuhalisia haikosi kuathiri mhadhara. Lakini ripoti nilizopata kutoka kwa mratibu wa mhadhara ni kwamba watt waliufurahia mhadhara wangu, ambao ni huu hapa.

Ninaupenda Ualimu

Ndoto yangu tangu ujana wangu ilikuwa ni kuwa mwalimu. Nilihitimu chuo kikuu cha Dar es Salaam, mwaka 1976, nikateuliwa kuanza kufundisha pale, katika idara ya "Literature." Ndoto yangu ikawa imetimia. Ninaipenda kazi yangu na ninawapenda wanafunzi wangu. 

Tangu mwaka 1991, ninafundisha katika idara ya kiIngereza hapa katika chuo cha St. Olaf, jimbo la Minnesota. Naleta picha kutoka miaka michache iliyopita nikiwa na wanafunzi wangu wa somo la kuandika kiIngereza. Hili ni moja kati ya masomo ninayofundisha.

Inapendeza kuwasaidia wanafunzi kujifunza matumizi ya lugha rasmi kwa nidhamu na usahihi kabisa. Lugha ina mitego na changamoto nyingi. Tuchukulie mfano wa mwanafunzi wa kubuniwa ambaye jina lake ni Mark. Tuchukulie kuwa Mark ameandika, "The reason why I spoke that way was because I was not feeling well." 

Hapa Marekani, jamii ambayo kiIngereza ni lugha mama yao, watu wengi huandika kwa kiwango hicho, na wengi hawafikii kiwango hicho, kwani hutumia maneno, misemo, na miundo isiyo rasmi, ambayo wameizoea tangu utotoni, tofauti au kinyume na itakiwavyo katika lugha rasmi.

Kwa kuwa lengo langu ni kufundisha matumizi ya lugha rasmi iliyo bora kabisa, namshinikiza na kumwelekeza mwanafunzi Mark kurekebisha sentensi yake. Namwambia kuwa ametumia maneno mengi mno na asirudie neno au dhana katika sentensi. Anajikuna kichwa, anajitahidi, na hatimaye anaandika hivi: "The reason I spoke that way was that I was not feeling well" 

Hiyo sentensi ni afadhali kuliko ilivyoandikwa mwanzo, kwa sababu angalau ameondoa neno "why" na neno "because," ambayo ni marudio ya "the reason." Lakini, ingawa rekebisho lake limeboresha sentensi, haijafikia kiwango cha juu kabisa cha ubora. Kwa hiyo ninaendelea kumshinikiza Mark atafakari zaidi. Labda, hatimaye anaandika hivi: "I spoke that way because I was not feeling well"

Hiyo ni bora zaidi, lakini si mwisho wa safari. Ninaendelea kumshinikiza Mark hadi aandike: "I spoke that way because I was unwell." Hapo niko tayari kumwachia, ingawa naweza kumshauri pia kuwa hilo neno "unwell" linaweza kutafutiwa neno tofauti na sentensi ikawa na ladha zaidi. Lakini hili badiliko si muhimu.

Ninajisikia raha sana kumfikisha mwanafunzi kwenye hatua hiyo, na ninajisikia raha kumwona mwanafunzi mwenyewe anavyofurahi kutokana na kutambua makosa na mitego aliyopitia. Hiyo furaha ninayopata haielezeki. Ndio siri ya mimi kuupenda ualimu namna hiyo. Sitaacha ualimu kamwe, labda nitakapokuwa sina tena uwezo wa kufundisha.

Vitabu Nilivyonunua Leo

Ni muda mrefu umepita, nami sijaandika kuhusu vitabu nilivyonunua kama nilivyokuwa naandika miezi iliyopita. Leo nimeona nifanye hivyo.

Nilienda Apple Valley kukutana na mkurugenzi wa African Travel Seminars ambaye tunafanya shughuli za kutangaza utalii Afrika. Baada ya kikao, nilienda katika duka la Half Price Books, ambalo nimelitembelea mara nyingi. Kama kawaida, nilikwenda kwanza kuona vitabu vya Hemingway. Nilichagua Paris Without End: The True Story of Hemingwahy's First Wife na Ernest Hemingway: Artifacts From a Life.

Nilichagua Paris Without End kwa sababu nilitaka kujua zaidi juu ya Hadley Richardson, mke wa kwanza wa Hemingway. Nimesoma habari zake hapa na pale, lakini si kwa undani. Ninafahamu jinsi anavyoelezwa na Hemingway katika riwaya ya A Moveable Feast. Vile vile niliguswa sana na barua alizoandika Hemingway kwa mke wake huyo pale alipokuwa ameanzisha uhusiano na mwanamke mwingine, Pauline. Hemingway anaelezea namna alivyosongwa na mawazo kuhusu tatizo hilo. Kwa hivyo, ninataka kufahamu undani wa maisha ya mama huyu.

Nilichagua Ernest Hemingway: Artifacts from a Life kwa kuwa nilishaona baadhi ya vitu vya Hemingway katika ziara yangu nyumbani alikozaliwa, katika kitongoji cha Oak Park, karibu na Chicago. Nilishaona vitu vingine vya Hemingway katika maktaba ya J.F. Kennedy mjini Boston. Kitabu hiki kitaniwezesha kufahamu mengi zaidi, kwani kina picha na maelezo.

Baada ya hapo, nilienda sehemu ambapo huwekwa vitabu vya bei rahisi zaidi. Nilichagua Anna Karenina, riwaya ya Leo Tolstoy, kwa sababu sijisikii vizuri kwamba sijasoma riwaya za mwandishi huyu maarufu wa uRusi. Ninatamani hapa nilipo ningekuwa nimesoma War and Peace na Anna Karenina. Nimechukua hatua kuelekea kwenye lengo hilo.

Sherehe ya African Travel Seminars

Juzi tarehe 22, Ilifanyika sherehe mjini Minneapolis ya kutimiza miaka 24 ya kampuni ya African Travel Seminars. Niliwahi kuandika taarifa katika blogu hii. Waalikwa walikuwa watu waliowahi kusafiri na kampuni hii ya utalii ambayo hupeleka watu kwenye nchi kama vile Ghana, Senegal, Gambia, Morocco, Misri, Ethiopia, Kenya, Tanzania, Afrika Kusini, Cuba na na Brazil. Walialikwa pia marafiki wa kampuni.  Nilipata fursa ya kusema machache, nikaongelea utalii kama nyenzo ya elimu na ujenzi wa mahusiano baina ya mataifa na tamaduni.

Mmiliki na mkurugenzi wa African Travel Seminars, Georgina Lorencz, aliniagiza nipeleke nakala za kitabu changu, Africans and Americans: Embracing Cultural Differences, ambacho siku za karibuni ameanza kukipendekeza kwa wadau naowapeleka Afrika. Nilipeleka pia nakala za Matengo Folktales kuwa kuwa nilijua kuwa katika hotuba yangu ningetaja umuhimu wa kuelewa misingi ya utamaduni na falsafa ya wahenga wetu wa Afrika.


Kulikuwa pia na vyakula vha kiAfrika. Baadhi ya mambo yaliyofanyika katika sherehe ni zoezi la kujibu maswali mbali mbali kuhusu Afrika. Watu walivutiwa na zoezi hili lililokuwa ni chemsha bongo. Baadhi ya masuali ninayoyakumbuka ni haya: kiSwahili ni lugha ya taifa ya chi zipi? Nchi ipi imetoa washindi wengi zaidi wa tuzoya Nobel? Mama yupi pekee duniani amewahi kuwa "First Lady" wa nchi mbili?



Washindi walipewa zawadi, zikiwemo nakala za kutabu cha Africans and Americans: Embracing Cultural Differences. Georgina alikuwa ameagiza kuwa kilt mtu agenda akita ameba vazi la kiAfrika. Nami nilijiandaa kwa kununua shati siku mbili kabla ya tukio, kwa sababu mashati yangu mengine nimeshayavaa mara kwa mara miaka iliyopita.
















Palifanyika mashindano ya mavazi kwa lengo la kumtambua mtu aliyetia fora kwa vazi la kiume na hivyo hivyo kwa vazi la kike. Nilipata fursa ya kuongea na watu kadhaa, nikajionea wnavyipenda kampuni ya African Travel Seminars.






Niliona pia watu walivyovutiwa na yale niliyosema, kwa jinsi walivyochangamkia vitabu vyangu na kuvinunua. Mwishoni mwa sherehe, Georgina alitabgaza mipango ya safari zijazo mwaka huu mwezi Septemba na mwakani kwenda Afrika Kusini na Brazil.